F.W. Murnau Nosferatu oficjalnie skończył 100 lat wcześniej w 2022 roku, wywołując nową falę uwagi i krytyki wymierzonej w ten czcigodny klasyk horroru. Film wyróżnia się nie tylko jego trwałość i wpływ ale także jako migawka epoki, w której powstał. Ta epoka zawiera wiele upiornych podobieństw do współczesnego świata, ponieważ zmagał się z wpływem pandemii grypy z 1918 r. I zaczęły kiełkować ziarna faszyzmu. W tamtym momencie filmy były nowym medium – nie całkiem innym niż Internet – i gracze w złej wierze dostrzegli kluczową rolę, jaką mogą odegrać w propagandzie.
Słusznie czy niesłusznie, Nosferatu odzwierciedla część tej ciemności, wraz z wizualnymi obrazami i podstawowymi motywami nasyconymi antysemityzmem. Konkrety są skomplikowane i na pewno nie jest to jedyny film epoki o problematycznej treści. Ale jego utrzymujący się status kinowego klasyka zwraca uwagę na swoje złożone relacje zarówno z rozwojem nazizmu w jego ojczyźnie, jak i warunkami kulturowymi, które go wspierały. Czas i miejsce, w którym powstał, wyhodowały potwory w nadchodzących dziesięcioleciach i nie są całkowicie wolne od związku.
Mit wampiryzmu zawsze był przesiąknięty antysemityzmem, grając w swoich obrazach lękami przed odmiennością i zniesławieniem krwi (stare i całkowicie zdyskredytowane kłamstwo, że naród żydowski „pije chrześcijańską krew”). Oryginalna powieść Brama Stokera Dracula był nią obciążony, przedstawiając swojego słynnego hrabiego jako imigranta z Europy Wschodniej, który przybywa do Londynu, by szerzyć wampiryzm i korupcję. Obejmuje to uwodzenie dwóch bohaterek powieści – obu białych kobiet – do zostania jego pannami młodymi i jednej problematycznej linii obejmującej ziemię w jego pudłach, która pachnie „starą Jerozolimą”.
Różne adaptacje powieści często starają się umniejszać jej antysemityzm, z mieszanym sukcesem, jak zauważono w The Forward i wiele innych źródeł. Słynny hrabia Beli Lugosi w latach 1931 Dracula Na przykład nosi sześcioramienną gwiazdę jako medalion - przywodzącą na myśl Gwiazdę Dawida - podczas gdy Hrabia Gary'ego Oldmana w wersji Francisa Forda Coppoli z 1992 roku przedstawia Hrabiego karmiącego dziecko swoimi narzeczonymi: echo kłamstwa o zniesławieniu krwi. Żaden z filmów nie jest uważany za antysemicki (wersja Coppoli określa, że jest upadłym chrześcijańskim rycerzem), a jednak oba pokazują trudności w wydobyciu tej ciemnej nici z materiału źródłowego.
drożdże franciszkańskie-białe
Nosferatu oparł się bardziej na tropach niż większość, szczególnie w przedstawieniach chorób i dżumy. Choć pozornie oryginalna historia, z niemiecką scenerią i wyraźnie przemianowanymi postaciami, takimi jak „Hrabia Orlok”, jej powiązania z Dracula są oczywiste, a współczesne wersje cytują Stokera w napisach końcowych. Jak szczegółowo omówiono w The Tablet a gdzie indziej trudno odrzucić nacisk na zarażanie rozprzestrzeniane przez osoby z zewnątrz. Obejmuje to ideę imigranta wchodzącego do „czystej” niemieckiej społeczności i deprawującej ją przez choroby i „nieczystą krew”.
Jego centralna para jest przedstawiana jako dziewicze podmioty złowrogich machinacji hrabiego Orloka, przy czym sam hrabia ma duży nos i krzaczaste brwi (oba antysemickie stereotypy). Szczury odgrywają również niezwykle dużą rolę w obrazach filmu: rozprzestrzeniają się z trumny Orloka i symbolizują zarażenie, które nosi. Są też implikacje większego okultystycznego spisku, szczególnie w krótkim ujęciu listu Orloka do jego agenta, Knocka. Zawiera szereg symboli okultystycznych, a także Gwiazdę Dawida.
Obrazy są mocne i miały dramatyczny wpływ po pandemii grypy. Same Niemcy zmagały się ze skutkami traktatu wersalskiego, który rozliczał je z I wojny światowej, a także z szokującej utraty życia większości jej uczestników. Wynikające z tego zawirowania gospodarcze i polityczne ostatecznie przyczyniły się do powstania faszyzmu w następnej dekadzie. Nosferatu Obrazy łatwo podsycają strach przed zarażonymi chorobami outsiderów szerzących śmierć i gorączkę, niesionych przez krew i niszczących społeczności, które się przed nimi nie chronią.
Naziści obficie wykorzystywali podobne obrazy w swojej własnej propagandzie i wydaje się, że niektórzy z ich pomocników czerpali z nich inspirację. Najbardziej znanym był Julius Streicher, redaktor naczelny gazety Hitlera Napastnik , kto, według Muzeum ANU w Tel Awiwie , zafascynowała się Nosferatu i narysował z niego obrazy dla rasistowskiej treści gazety. Niesławna autobiografia Hitlera moja walka porównuje Żydów do wampirów – łącznie z piciem krwi i niechęcią do światła słonecznego – i brzydkim wojennym filmem propagandowym nazistów Wieczny Żyd aktywnie kojarzy je zarówno ze szczurami dżumy, jak i obfitym upuszczaniem krwi. Zatem, Nosferatu Obawy przed skażeniem i osobami z zewnątrz sprawiają, że przeskok do otwartego rasizmu z niepokojącą łatwością.
c biała płytka do mieszania
Jednak, jak mówi artykuł o tablecie, nic nie wskazuje na to, że sami filmowcy byli antysemitami lub mieli takie projekty w swoim filmie. Rzeczywiście, wielu zaangażowanych artystów było aktywnie prześladowanych przez nazistów. Zarówno scenarzysta Henrik Galeen, jak i aktor Alexander Granach (który grał w Knock) byli Żydami i uciekli z Niemiec po dojściu Hitlera do władzy, by przeżyć resztę swojego życia na wygnaniu. Gustav von Wangenheim, który grał bohatera filmu Huttera, był członkiem Partii Komunistycznej i podobnie opuścił kraj przed powrotem do Niemiec Wschodnich po wojnie. Producent i scenograf Albin Grau – człowiek najbardziej odpowiedzialny za Nosferatu Potężny wizerunek – należał do kilku organizacji okultystycznych związanych z Aleisterem Crowleyem i wyemigrował do Szwajcarii w 1936 roku, aż do zakończenia wojny. Murnau, otwarcie wesoły, wyemigrował do Hollywood w 1926 roku i zginął w wypadku samochodowym w 1931 roku, zanim naziści doszli do władzy. Jednak nigdy nie spotkał się z oskarżeniami o antysemityzm i biografię Lotte Eisner Murnau opowiada o swoich stałych przyjaźniach i związkach zawodowych ze społecznością żydowską w Niemczech weimarskich.
Tworzy to skomplikowaną spuściznę, zaczerpniętą częściowo z materiału źródłowego, ale także z ówczesnych norm, które z taką treścią nie miały nic wspólnego. Nosferatu nie jest jedynym filmem winnym biernego lub niezamierzonego stereotypizowania, jednak jego utrzymujący się wpływ – i autentyczne osiągnięcie artystyczne, które reprezentuje – będzie wiecznie prześladowany przez bardziej problematyczne elementy, jakkolwiek nieumyślnie prezentowane. Wzmocnienie przez nazistów tych samych nienawistnych obrazów wyraźnie uwydatnia ich niedociągnięcia, podobnie jak obecne okoliczności, które na wiele niepokojących sposobów odbijają się echem 1922 roku. Media społecznościowe służyły jako ogromny sygnał dźwiękowy do zniekształceń i dezinformacji, podobnie jak filmy w czasach Murnaua – i z podobnym wzrostem faszyzmu naznaczony globalną pandemią , niebezpieczeństwa Nosferatu problematyczna strona nigdy nie zniknęła. Pod wieloma względami zbyt dobrze odmalował swoje cienie: ilustrując ciemność, która nie ma nic wspólnego z jego fikcyjnym potworem i która nadal prześladuje publiczność 100 lat po premierze.
